İSİMLERDE TESNİYE VE CEMİ

كَتَبْناَ

كَتَبْتُماَ

كَتَبْتُماَ

كَتَبَتاَ

كَتَباَ

اَلْبَيْتُ

ev

اَلْبَيْتاَنِ

iki ev

اَلْبِنْتُ

kız

اَلْبِنْتاَنِ

iki kız

اَلْمَرْأَةُ

kadın

اَلْمَرْأَتاَنِ

iki kadın

خَالِدٌ

Halit

خاَلِداَنِ

iki Halit

اَلْاِبْنُ

oğul

اَلْاِبْناَنِ

iki oğul

اَلرَّجُلُ

adam

اَلرَّجُلاَنِ

iki adam

فَرَسٌ

kısrak

فَرَساَنِ

iki kısrak

حِصاَنٌ

at

حِصاَناَنِ

iki at

فَاطِمَةُ

Fatma

فاَطِمَتاَنِ

iki Fatma

وَلَدٌ

çocuk

وَلَداَنِ

iki çocuk

ذَهَبَ الْوَلَدانِ هُنَاكَ.

İki çocuk oraya gitti.

اَلْوَلَداَنِ صَغِيرَانِ.

İki çocuk küçüktür.

هُماَ مُؤْمِناَنِ.

O ikisi mü’mindir.

أَنْتُماَ مُؤْمِناَنِ.

İkiniz müminsiniz (müz).

Haber  Mübtedâ

           Haber  Mübtedâ

هُوَ مُؤْمِنٌ.

O mü’mindir.

أَنْتَ مُؤْمِنٌ.

Sen mü’minsin (müz).

هِيَ مُؤْمِنَةٌ.

O mü’mindir (müe).

أَنْتِ مُؤْمِنَةٌ.

Sen mü’minsin (müe).

هُماَ مُؤْمِنَتاَنِ.

O ikisi mü’mindir.

أَنْتُماَ مُؤْمِنَتاَنِ.

İkiniz müminsiniz (müe).

أَناَ مُؤْمِنٌ.

Ben mü’minim.

أَنْتُماَ طاَلِباَنِ.

İkiniz öğrencisiniz.

نَحْنُ مُؤْمِناَنِ.

İkimiz mü’miniz.

أَيْنَ الْقَلَماَنِ ؟

İki kalem nerede?

أَيْنَ التِّلْميِذاَنِ ؟

İki öğrenci nerede?

أَيْنَ السَّياَّرَتاَنِ؟

İki araba nerdedir?

أَيْنَ التِّلْميِذَتاَنِ ؟

İki öğrenci nerede?  (müe)

هُماَ مُساَفِراَنِ.

O ikisi yolcudur.

اَلْمُديِراَنِ جَديِداَنِ.

İki müdür yenidir.

اَلْحَقيِبَتاَنِ جَديِدَتاَنِ.

İki çanta yenidir.

هَذاَنِ كِتاَباَنِ.

Bu iki kitaptır.

وَصَلَتْ تِلْمِيذَتاَنِ أَمْسِ.

İki öğrenci dün vardı (ulaştı).

أَيْنَ الْوَلَدُ وَ واَلِدُهُ ؟

Çocuk ve babası nerede?

هُماَ فِي الصَّيْدَلِيَّةِ.

O ikisi eczanededir.

اَلتِّلْميِذاَنِ فَهِماَ الدَّرْسَ.

İki öğrenci dersi anladı.

فَهِمَ التِّلْميِذاَنِ الدَّرْسَ.

İki öğrenci dersi anladı.

اَلْبَيْتُ

ev

اَلْبَيْتَيْنِ

iki ev

اَلْبِنْتُ

kız

اَلْبِنْتَيْنِ

iki kız

اَلْمَرْأَةُ

kadın

اَلْمَرْأَتَيْنِ

iki kadın

خَالِدٌ

Halit

خاَلِدَيْنِ

iki Halit

اَلْاِبْنُ

oğul

اَلْاِبْنَيْنِ

iki oğul

اَلرَّجُلُ

adam

اَلرَّجُلَيْنِ

iki adam

فَرَسٌ

kısrak

فَرَسَيْنِ

iki kısrak

حِصاَنٌ

at

حِصاَنَيْنِ

iki at

فَاطِمَةُ

Fatma

فاَطِمَتَيْنِ

iki Fatma

كَتَبْتُ دَرْسِي بِقَلَمَيْنِ.

Dersimi iki kalemle yazdım.

شاَهَدْتُ الْوَلَدَيْنِ فِي السُّوقِ.

İki çocuğu çarşıda gördüm.

جَلَسَ الْوَلَدَانِ عَلَى الْكُرْسِيَّيْنِ.

İki çocuk iki sandalyeye oturdular.

أَخَذْتُ كِتاَباً مِنَ الرَّجُلَيْنِ.

İki adamdan bir kitap aldım.

وَجَدَ الْمَرْأَتَيْنِ.

İki kadını buldu.

قَرَأْتُ كِتاَبَيْنِ فيِ الشَّهْرِ.

Ayda iki kitap okudum.

ذَهَبْتُ  فيِ الشَّهْرِ اِلَى صَديِقَيْنِ.

(Bir) Ayda iki arkadaşa gittim.

حَضَرَ أَخِي قَبْلَ سَنَتَيْنِ.

Kardeşim iki sene önce geldi.

شَرَحَتِ الْأُسْتاَذَةُ الدَّرْسَيْنِ.

Öğretmen iki dersi açıkladı.

كَتَبَتْ فاَطِمَةُ الدَّرْسَيْنِ.

Fatıma iki ders yazdı.

شَكَرَتِ الْمُدِيرَةُ الطاَّلِبَتَيْنِ.

Müdür iki öğrenciye teşekkür etti.

أَخِي كَتَبَ رِساَلَتَيْنِ فِي الشَّهْرَيْنِ.

Kardeşim iki ayda iki mektup yazdı.

ذَهَبَتِ الْمُدِيرَةُ إِلَى الْمَدْرَسَةِ مَعَ الْمُدَرِّسَتَيْنِ.

Müdür okula iki öğretmenle gitti.

1- مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كاَلْأَعْمىَ وَاْلأَصَمِّ وَالْبَصِيرِ وَالسَّميِعِ.

(11/HÛD 24). Bu iki zümrenin (müminlerle kâfirlerin) durumu, kör ve sağır ile gören ve işiten kimseler gibidir.

اَلْمَثَلُ

misal, örnek, durum

كَ

gibi

اَلْفَرِيقُ

grup, zümre

اَلْأَعْمَى

âma, kör. (Sonu illet harfi ile bittiği için esre almaz)

اْلأَصَمُّ

sağır

اَلْبَصِيرُ

gören

اَلسَّميِعُ

işiten

2- وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِ.

(12/YÛSUF 36). Onunla birlikte zindana iki delikanlı (daha) girdi.

السِّجْنُ

hapishane, zindan

فَتَيَانِ

iki genç, iki delikanlı

اَلْفَتَى

genç, delikanlı

3- وَمِنْ كُلِّ الثَّمَراَتِ جَعَلَ فِيهاَ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ.

(13/RA'D 3). ( ..ki O) orada bütün meyvelerden çifter çifter yarattı. ..

اَلثَّمَراَتُ

meyveler, ürünler

زَوْجَيْنِ

(iki) çift

جَعَلَ

yarattı, kıldı, yaptı

زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ

çifter çifter

كُلُّ

her, bütün

اِثْنَيْنِ

iki

4- وَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَيْنِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الَّليْلَ وَالنَّهاَر.

(14/İBRÂHÎM 33). Düzenli seyreden güneşi ve ayı sizin için boyun eğdirdi; geceyi ve gündüzü de istifadenize verdi.

سَخَّرَ

boyun eğdirdi, faydalı kıldı, istifadesine verdi

دَائِبٌ

devamlı ve düzenli olan, istirahate çekilmeyen

5- وَضَرَبَ اللهُ مَثَلاً رَجُلَيْنِ...

(16/NAHL 76). Allah, (şu) iki kişiyi misal verir..

ضَرَبَ مَثَلاً

misal verdi

رَجُلٌ

adam, kişi (Kur’ân’da durum anlatan birçok mevzu da mâzî fiil kullanılır, Türkçe’ye geniş zaman olarak tercüme edilir).

6- ...هَذاَنِ خَصْماَنِ اخْتَصَمُوا فيِ رَبِّهِمْ ...

(22/HACC 19). Şu iki (gurup), Rabb’leri hakkında tartıştı (Şu iki grub Rabb’leri hakkında çekişen iki hasımdır.).

خَصْمٌ

hasım, düşman

اِخْتَصَمَ

tartıştı, çekişti

هَذاَنِ

bu ikisi

هَذاَ

bu

7- إذْ أَرْسَلْناَ إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبوُهُماَ..

(36/YÂSÎN 14). İşte o zaman biz, onlara iki elçi göndermiştik. Onları yalanladılar...

إذْ

işte o zaman, hani bir zamanlar (Mâzî fiilin önünde mişli geçmiş zaman ifadesini verir).

أَرْسَلَ إِلَى

elçi gönderdi

اِثْنَيْنِ

iki

كَذَّبَ

yalanladı

8- وَ هَدَيْناَهُ النَّجْدَيْنِ.

(90/BELED 10). Ona (insana) iki yolu (doğru ve eğriyi) gösterdik.

هَدَي

hidayet etti, yol gösterdi

النَّجْدُ

açık yol / yüksek yer

مَرَّةً

kere, defa

َالْمَحَطَّةُ

istasyon

اَلشاَّبُّ

genç

اَلْمُساَفِرُ

yolcu

لِأَنَّ

çünkü

اَلْحَياَةُ

hayat

مَرِيضٌ

hasta

الزَّهْرَةُ

çiçek

اَلطِّفْلُ

çocuk

مَشْغُولٌ

meşgul

اَلدِّيكُ

horoz

اَلصَّدِيقُ

arkadaş

جَيِّدٌ

iyi

وَصَلَ

ulaştı, vardı

عَرَفَ

tanıdı, bildi

أَيْضاً

.. de, ..da, aynı şekilde

اَلطاَّوِلَةُ

masa

اَلْكِتاَباَنِ جَيِّداَنِ.

İki kitap iyidir.

اَلطاَّلِبَتاَنِ مَرِيضَتاَنِ.

İki kız öğrenci hastadır.

هُماَ مَشْغُولاَنِ.

O ikisi meşguldür.

هُماَ مُهَنْدِسَتاَنِ.

O ikisi mühendistir.

اَلساَّعَتاَنِ قَدِيمَتاَنِ

İki saat eskidir.

اَلدَّرْساَنِ سَهْلاَنِ

İki ders kolaydır.

اَلتِّلْميِذَتاَنِ مُتَأَخِّرَتاَنِ.

İki öğrenci gecikmiştir.

اَلْكِتاَباَنِ مُمْتاَزاَنِ.

İki kitap seçkindir.

اَلتِّلْميِذاَنِ غاَئِباَنِ.

İki öğrenci yoktur.

فَهِمَ أَحْمَدُ الدَّرْسَيْنِ.

Ahmet iki dersi anladı.

مُحَمَّدٌ قَرَأَ كِتاَبَيْنِ فِي الْأُسْبُوعِ.

Muhammed haftada iki kitap okudu.

مَنْ أَرْسَلَ النَّتِيجَةَ إِلَى الْجاَمِعَةِ ؟

Üniversiteye neticeyi kim gönderdi?

ماَذاَ أَرْسَلَتاَ ؟ أَرْسَلَتاَ النَّتِيجَةَ.

İkisi ne gönderdi? Neticeyi gönderdiler.

مَتَى أَرْسَلَتاَ النَّتِيجَةَ ؟

Neticeyi ne zaman gönderdiler?

أَرْسَلَتاَهاَ قَبْلَ يَوْمَيْنِ.

Onu iki gün önce gönderdiler.

إِلَى أَيْنَ أَرْسَلَتاَ النَّتِيجَةَ ؟

(İkisi) Neticeyi nereye gönderdiler?

أَرْسَلَتاَ  النَّتِيجَةَ إِلَى الْجاَمِعَةِ.

Neticeyi üniversiteye gönderdiler.

اَلْمُساَفِرَتاَنِ داَخِلَ[1] الْمَحَطَّةِ.

İki yolcu istasyonun içindedir.

هُماَ شَرِباَ الْعَصيِرَ ثُمَّ حَمَلاَ حَقيِبَتَهُماَ وَ رَكِباَ الْحاَفِلَةَ.

İkisi meyve suyunu içtiler sonra çantalarını yüklendiler ve otobüse bindiler.

هَلْ هُماَ مَشْغوُلاَنِ ؟ نَعَمْ ، هُماَ مَشْغوُلاَنِ جِداًّ.

O ikisi meşguller mi? Evet, o ikisi çok meşguller.

هُماَ غاَئِبَتاَنِ الْيَوْمَ مِنَ الْمَدْرَسَةِ.

O ikisi bugün okuldan gâibtir (okulda yoktur).

هَلْ واَلِدُكَ مَوْجوُدٌ ؟ نَعَمْ هُوَ مَوْجوُدٌ.

Baban mevcut mu (var mı)? Evet, o mevcuttur.

أَيْنَ خاَلُكَ؟ خاَليِ مَوْجوُدٌ أَيْضاً.

Dayın nerede? Dayım da mevcut (o da var).

كَذَبَتْ فاَطِمَةُ هَذِهِ اللَّيْلَةَ عَلَى أُمِّهاَ مَرَّةً.

Fatıma bu gece annesine bir defa yalan söyledi.

كَذَبَ أَحْمَدُ هَذِهِ اللَّيْلَةَ عَلَى أُمِّهِ مَرَّتَيْنِ.

Ahmet bu gece annesine iki defa yalan söyledi.

أُخْتِي ناَمَتْ ساَعَتَيْنِ فِي اللَّيْلِ.

Kızkardeşim bu gece içinde iki saat uyudu.

وَضَعَتْ فاَطِمَةُ الْكِتاَبَيْنِ عَلَى الطاَّوِلَتَيْنِ.

Fatıma iki kitabı iki masaya koydu.

صَلَّى الْمُسْلِمُونَ.

Müslümanlar namaz kıldı.

وَصَلَ الْمُساَفِرُونَ أَمْسِ.

Yolcular dün geldi.

فَتَحَ الْمُسْلِمُونَ مَكَّةَ وَ دَخَلُوهاَ.

Müslümanlar Mekke’yi fethettiler ve oraya girdiler.

مَتَى أَرْسَلَ الصَّحَفِيُّونَ الْخِطاَباَتِ ؟

Gazeteciler mektupları ne zaman gönderdiler?

أَرْسَلُوهاَ بَعْدَ أُسْبُوعَيْنِ.

Onları iki hafta sonra gönderdiler.

رَجَعَ الْمُهَنْدِسُونَ إِلَى الْمَكْتَبِ بِالْحاَفِلَةِ.

Mühendisler büroya otobüsle döndü.

اَلْأَطْفاَلُ مَسْرُورُونَ بِالْعِيدِ.

Çocuklar bayram (dolayısıyla) sevinçlidir.

اَلصاَّئِمُونَ حَوْلَ الْماَئِدَةِ.

Oruçlular sofranın etrafındadır.

صَلَّى الْمُدَرِّسُونَ الْعَصْرَ فِي الْمَسْجِدِ.

Öğretmenler ikindiyi mescidde kıldı.

اِنْتَظَرَ الْمُساَفِرُونَ فِي الْمَسْجِدِ.

Yolcular mescidde bekledi.

اَلْمُهَنْدِسُونَ ساَفَرُوا أَمْسِ.

Mühendisler dün yolculuk yaptı.

شَاهَدْتُ الْمُعَلِّمِينَ فِي الْمَدْرَسَةِ.

Okulda öğretmenleri gördüm.

صَلَّيْتُ  فِي الْمَسجِدِ[2]  مَعَ الْمُسْلِمِينَ.

Camide müslümanlarla beraber namaz kıldım.

شَكَرَ عاَدِلٌ الْمُدَرِّسِينَ.

Adil öğretmenlere teşekkür etti.

فَرَضَ اللَّهُ الصَّلاَةَ عَلَى الْمُسْلِمِينَ.

Allah namazı müslümanlara farz kıldı.

شَكَرَ الْقاَئِدُ الْمُجاَهِدِينَ.

Komutan savaşçılara teşekkür etti.

اِسْتَقْبَلَ الْمُدِيرُ الْمُدَرِّسِينَ.

Müdür öğretmenleri karşıladı.

شاَهَدَ الطُّلاَّبُ اللاَّعِبِينَ فِي الناَّدِي.

Öğrenciler oyuncuları kulüpte gördü.

اَلْخَالَةُ

teyze

اَلْخاَلاَتُ

teyzeler (marife)

اَلْمُعَلِّمَةُ

bayan öğretmen

اَلْمُعَلِّمَاتُ

öğretmenler

اَلْمُسلِمَةُ

müslüman

اَلْمُسْلِماَتُ

müslüman (bayanlar)

اَلْمُؤْمِنَةُ

mümin (bayan)

ألْمُؤْمِناَتُ

mümin (bayanlar)

مَجَلَّةٌ

dergi

مَجَلاَّتٌ

dergiler (nekre)

جَاءَتِ الْمُعَلِّمَاتُ اِلىَ الْمَدْرَسَةِ.

Bayan öğretmenler okula geldi.

أَناَ مُؤْمِنَةٌ.

Ben mü’minim.

هُنَّ مُؤْمِناَتٌ.

Onlar mü’minlerdir.

أَنْتُنَّ مُؤْمِناَتٌ.

Sizler mü’minlersiniz.

أَنْتُنَّ  طاَلِباَتٌ.

Sizler öğrencilersiniz.

حَضَرَتِ الطاَّلِباَتُ.

Öğrenciler geldi (müe).

اَلْبَناَتُ مُساَفِراَتٌ.

Kızlar yolcudur.

ذَهَبَتِ التِّلْمِيذاَتُ.

Öğrenciler gitti.

جَلَسَتِ الطِّفْلاَتُ.

Kız çocuklar oturdu.

اَلْبَناَتُ أَكَلْنَ السَّمَكَ.

Kızlar balığı yedi.

  خَالَةٌ den

خَالاَتٍ

اَلْمُسْلِمَةُ den

اَلْمُسْلِمَاتِ

اَلْمُعَلِّمَةُ den

اَلْمُعَلِّمَاتِ

المُؤْمِنَةُ den

الْمُؤْمِنَاتِ

ذَهَبْنَا إلىَ الْمَدْرَسَةِ مَعَ الْمُعَلِّمَاتِ.

Okula bayan öğretmenlerle gittik.

شاَهَدْتُ الْمُعَلِّمَاتِ في الْمَدْرَسَةِ.

Öğretmenleri okulda gördüm.

مَتَى قَرَأَ عاَدِلٌ الْكُتُبَ والْمَجَلاَّتِ.

Adil kitap ve dergileri ne zaman okudu?

قَرَأَ عاَدِلٌ الْكُتُبَ والْمَجَلاَّتِ لَيْلاً.

Adil kitap ve dergileri geceleyin okudu.

فَحَصَ الطَّبِيبُ الْمَرِيضاَتِ.

Doktor, bayan hastaları muayene etti.

فَحَصَ الطَّبيِبُ التِّلْميِذاَتِ.

Doktor, kız öğrencileri muayene etti.

فَحَصَتِ الطَّبيِبَةُ التِّلْميِذاَتِ.

(Bayan) doktor, kız öğrencileri muayene etti.

نَصَحَتِ الْمُعَلِّمَةُ التِّلْمِيذاَتِ.

(Bayan) öğretmen kız öğrencilere nasihat etti.

اَلْمُمَرِّضَةُ بَدَأَتْ عَمَلَهاَ فِي نَشاَطٍ.

Hemşire işine neşe içinde başladı.

اَلْمُمَرِّضاَتُ بَدَأْنَ عَمَلَهُنَّ فِي نَشاَطٍ.

Hemşireler işlerine neşe içinde başladılar.

اَلرَّجُلُ وَ ابْنُهُ حَمَلاَ الْخَضْرَواَتِ.

Adam ve oğlu yeşillikleri (sebzeleri) taşıdılar.

اَلْمُدَرِّسَةُ شَكَرَتِ الطاَّلِباَتِ.

Öğretmen öğrencilere teşekkür etti.

مَنْ أَرْسَلَ الْحَقاَئِبَ إِلَى الْمَطاَرِ ؟

Çantaları hava alanına kim gönderdi?

اَلْمُساَفِراَتُ.

(Bayan)Yolcular.

ماَذاَ أَرْسَلْنَ ؟ أَرْسَلْنَ الْحَقاَئِبَ.

Ne gönderdiler? Çantaları gönderdiler.

مَتَى أَرْسَلْنَ الْحَقاَئِبَ ؟

Çantaları ne zaman gönderdiler?

أَرْسَلْنَهاَ بَعْدَ ساَعَتَيْنِ.

Onları iki saat sonra gönderdiler.

إِلَى أَيْنَ أَرْسَلْنَ الْحَقاَئِبَ ؟

Çantaları nereye gönderdiler?

أَرْسَلْنَهاَ إِلَى الْمَطاَرِ.

Onları hava alanına gönderdiler.

هُنَّ مُمَرِّضاَتٌ.

Onlar hemşiredirler.

ساَفَرَتِ الْمُدَرِّساَتُ فِي الْعُطْلَةِ.

(Bayan) öğretmenler tatilde yolculuk yaptı.

نَحْنُ مَشْهُوراَتٌ.

Bizler meşhuruz.

هُنَّ مُدَرِّساَتٌ.

Onlar öğretmendirler.

أَنْتُنَّ مَرِيضاَتٌ.

Sizler hastasınız.

جَلَسَ الْمُهَنْدِسُونَ أَماَمَ الْعِماَراَتِ.

Mühendisler apartmanların önünde oturdular.

وَقَفَتِ الْمُعَلِّمَةُ بَيْنَ التِّلْمِيذاَتِ.

Öğretmen öğrencilerin arasında durdu.

وَصَلَ الْعُماَّلُ بِالدَّراَّجاَتِ.

İşçiler bisikletlerle geldiler.

قاَلَ الْمُديِرُ : اَلْمُدَرِّساَتُ وَالتِّلْميِذاَتُ ذَهَبْنَ إِلَى الْحَديِقَةِ بالسَّياَّراَتِ.

Müdür (şöyle) dedi: Öğretmenler ve öğrenciler bahçeye arabalarla gittiler.

           Müfred

                 Cem

كِتَابٌ

kitap

كُتُبٌ

kitaplar

رَجُلٌ

adam

رِجَالٌ

Adamlar

عِلْمٌ

ilim

عُلُومٌ

ilimler

وَرَقٌ

kağıt

أوْرَاقٌ

kağıtlar

اَلْمَرْأَةُ

kadın

اَلنِّسَاءُ

kadınlar

اَلتِّلْمِيذُ

öğrenci

اَلتَّلاَمِيذُ

öğrenciler

اَلطاَّلِبُ

öğrenci

اَلطُّلاَّبُ

öğrenciler (üniversite)

اَلْبِنْتُ

kız

اَلْبَنَاتُ

kızlar

قَلَمٌ

kalem

اَلْأَقْلاَمُ

kalemler

اَلْجَبَلُ

dağ

اَلْجِبَالُ

dağlar

مَدْرَسَةٌ

okul

اَلْمَدَارِسُ

okullar

فَهِمَ التَّلاَمِيذُ الدُّرُوسَ.

Öğrenciler dersleri anladı.

عَلَّمَ الرَّجُلُ أَبْناَءَهُ.

Adam oğullarına öğretti.

ذَهَبَ الْأَنْبِياَءُ.

Peygamberler gitti.

اِنْتَظَرْتُ الرِّجاَلَ فِي الْمَطاَرِ.

Adamları hava alanında bekledim.

خَلَقَ اللَّهُ السَّماَواَتِ وَ الْأَرْضَ.

Allah yerleri ve gökleri yarattı.

اَلْآباَءُ كَتَبُوا رَساَئِلَهُمْ.

Babalar mektuplarını yazdılar.

اَلْمُدَرِّبوُنَ أَحْضَرُوا المَلاَبِسَ.

Antrenörler elbiseleri getirdiler.

مَنْ اَصْدِقاَءُكَ فِي الْمَدْرَسَةِ ؟

Okuldaki arkadaşların kimlerdir?

مَنْ اَصْدِقاَءُكَ فِي الْحَىِّ ؟

Mahalledeki arkadaşların kimlerdir?

ساَفَرَ الْوَلَداَنِ أَمْسِ.

İki çocuk dün yolculuk yaptı.

كَيْفَ وَصَلَ الحُجاَّجُ إِلَى السُّعوُدِيَّةِ ؟

Hacılar Suudi (Arabistan)a nasıl vardılar?

وَصَلَ الحُجاَّجُ إِلَى السُّعوُدِيَّةِ باِلْحاَفِلاَتِ وَ السَّياَّراَتِ وَ السُّفُنِ.

Hacılar Suudi (Arabistan)a otobüslerle arabalarla ve gemilerle vardılar.

ماَذاَ أَخَذَ الحُجاَّجُ مَعَهُمْ فِي سَفَرِهِمْ؟

Hacılar yolculuklarında beraberlerine ne aldılar?

هَذَا الْماَلُ صَدَقَةٌ مِنِّي لِلْفُقَراَءِ وَ الْمَساَكِينِ[3].

Bu mal fakirler ve yoksullar için benden sadakadır.

اَلْمُدَرِّسُ سَأَلَ التَّلاَميِذَ عَنْ مُسْتَقْبَلِهِمْ.

Öğretmen öğrencilere gelecekleri hakkında sordu.

1- وَجَعَلْناَ فِيهاَ جَناَّتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَ أَعْناَبٍ وَ فَجَّرْناَ فِيهاَ مِنَ الْعُيُونِ.

(36/YÂSÎN, 34). Biz orda (yeryüzünde) hurmadan ve üzüm bağlarından (oluşan) bahçeler yaptık ve (yine) orada pınarlar fışkırttık.

جَعَلَ

kıldı, yaptı

جَنَّةٌ ج جَناَّتٌ

ağaçlı bahçe, bahçeler, cennet

نَخِيلٌ

hurma

عِنَبٌ ج أَعْناَبٍ

üzüm, üzüm bağı

فَجَّرَ

fışkırttı, kaynattı

اَلْعَيْنُ ج  اَلْعُيُونُ

pınar, su pınarı

2- وَالْقَمَرَ قَدَّرْناَهُ مَناَزِلَ ...

(36/YÂSÎN, 39). Aya (birtakım) yörüngeler (menziller) tayin ettik.

اَلْقَمَرُ

ay. (Burada الْقَمَرَ kelimesi önemi vurgulamak için öne geçmiş mef’ûldür).

قَدَّرَ

takdir etti, tayin etti, ölçüp biçti. (Mef’ûl, fiilden önce geldiğinde, fiilde ona dönen bir zamir bulunur).

مَنْزِلٌ ج مَناَزِلُ

menzil, yörünge.

3- هُمْ وَ أَزْواَجُهُمْ فِي ظِلاَلٍ عَلَى الْأَراَئِكِ ...

(36/YÂSÎN, 56). Kendileri (onlar) ve eşleri gölgelerde tahtlar üzerinde...

زَوْجٌ ج أَزْواَجٌ

eş, zevce

ظِلٌّ ج ظِلاَلٌ

gölge, gölgelik

أَرِيكَةٌ ج اَلْأَراَئِكُ

koltuk, taht, yatak, divan, üzerine oturulan her çeşit eşya

4- ...خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَياَةَ...

(67/MÜLK, 2).  ...ölümü ve hayatı yarattı..

الْمَوْتُ

ölüm

خَلَقَ

yarattı

5- وَ لَقَدْ خَلَقْناَ الْإِنْساَنَ مِنْ سُلاَلَةٍ مِنْ طِينٍ.

(23/MÜ’MİNÛN, 12). Andolsun biz insanı, çamurdan (süzülüp, çıkarılmış) bir özden yarattık.

لَقَدْ

Andolsun, gerçekten, hakikaten. (Baştaki lâm yemin ifade eder. قَدْ  ise mâzî fiilin önünde tahkik (pekiştirme), kuvvetlendirme görevi yapar.

سُلاَلَةٌ

öz, hülasa, süzme, döl, nutfe

طِينٌ

çamur

6- ...أَنْشَأَكُم وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصاَرَ وَالْأَفْئِدَةَ...

(67/MÜLK, 23). (O ki), sizi yarattı, size (işitecek) kulak, (görecek) gözler ve (hissedecek) gönüller verdi.

أَنْشَأَ

yarattı, inşa etti

اَلسَّمْعُ

kulak

اَلْبَصَرُ ج اَلْأَبْصاَرُ

göz

اَلْفُؤاَدُ ج اَلْأَفْئِدَةُ

gönül

7- ...إِنَّماَ الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَ إِنَّماَ أَناَ نَذِيرٌ ..

(67/MÜLK, 26). (De ki:) İlim ancak Allah’ın katındadır, (yanındadır), ben ancak bir uyarıcıyım.

إِنَّماَ

ancak, yalnız, (hasr edatı)

عِنْدَ اللَّهِ

Allah’ın katında (yanında)

نَذِيرٌ

uyarıcı

8- وَ خَلَقْناَكُمْ أَزْواَجاً.

(78/NEBE, . Sizi çift çift (çiftler olarak) yarattık.

أَزْواَجٌ

eşler, çiftler

9- وَجَعَلْناَ نَوْمَكُمْ سُباَتاً.

(78/NEBE, 9). Uykunuzu bir dinlenme yaptık.

اَلسُّباَتُ

istirahat rahatlık, sükûnet, ölüm

نَوْمٌ

uyku

10- وَجَعَلْناَ اللَّيْلَ لِباَساً.

(78/NEBE, 10). Geceyi bir örtü yaptık.

لِباَسٌ

elbise, örtü

جَعَلَ

kıldı, yaptı, yarattı

11- وَجَعَلْناَ النَّهاَرَ مَعاَشاً.

(78/NEBE, 11). Gündüzü bir geçim kaynağı kıldık.

مَعاَشٌ

geçim kaynağı, geçim sağlama vakti

12- وَ بَنَيْناَ فَوْقَكُمْ سَبْعاً شِداَداً.

(78/NEBE, 12). Ve üstünüzde yedi sağlam (gök) bina ettik.

بَنَى

bina etti, yaptı

سَبْعٌ

yedi

شِداَدٌ

sağlam

13- وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمواَتِ وَالْأَرْضَ.

(2/BAKARA, 255). Onun (Allah’ın) kürsüsü gökleri ve yeri kuşatmıştır.

وَسِعَ

içine aldı, kapladı, (sardı, kuşattı)

كُرْسِيٌّ

taht, sandalye, koltuk, kürsü

اَلسَّماَءُ ج اَلسَّمواَتُ

gök

14- اَلرَّحْمَنُ . عَلَّمَ الْقُرْآنَ . خَلَقَ الْإِنْساَنَ . عَلَّمَهُ الْبَياَنَ.

(55/RAHMÂN, 1, 2, 3, 4). Çok merhametli (Allah) Kur’ân’ı öğretti, insanı yarattı, ona açıklamayı öğretti.

اَلرَّحْمَنُ

çok merhametli (Yalnız Allah’a ıtlak edilir)

عَلَّمَ

öğretti

الْبَياَنَ

konuşmak, düşünceleri dile getirmek

15- وَالسَّماَءَ رَفَعَهاَ وَ وَضَعَ الْمِيزاَنَ

(55/RAHMÂN, 7). Göğü (Allah) yükseltti ve mîzanı (dengeyi) o koydu.

اَلسَّماَءُ

gök. (Semâi müennes olan bu kelime burada öne geçmiş mef’ûldür. Kendinden sonra gelen fiilde ona dönen bir zamir vardır).

رَفَعَ

yükseltti, kaldırdı

وَضَعَ

koydu, hüküm koydu

اَلْمِيزاَنَ

ölçü, denge, tartı

16- وَالْأَرْضَ وَضَعَهاَ لِلْأَناَمِ.

(55/RAHMÂN, 10). Yeri mahlûkat için koydu (yarattı).

اَلْأَرْضُ

arz, dünya, yer, toprak

اَلْأَناَمُ

halk, mahlûkât

17- كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ.

(55/RAHMÂN, 29). Her gün O (Allah) bir iştedir.

كُلَّ يَوْمٍ

her gün. (كُلَّ den sonra gelen ismin esre olduğunu hatırlayınız.)

شَأْنٌ

iş, hal, durum (ehemmiyetli ve büyük işler için kullanılır)

18- كَذَّبَتْ عاَدٌ الْمُرْسَلِينَ.

(26/ŞUARÂ, 123). Ad (milleti)[4] peygamberleri yalanladı.

اَلْمُرْسَلُ

peygamber, elçi

19- كَذَّبَتْ ثَمُودُ الْمُرْسَلِينَ.

(26/ŞUARÂ, 141). Semud (milleti de) peygamberleri yalanladı.

20- فَعَقَرُوهاَ فَأَصْبَحُوا ناَدِمِينَ.

(26/ŞUARÂ, 157). Akabinde onu (mucize deveyi) kestiler, arkasından pişman oldular.

عَقَرَ

kesti

أَصْبَحَ

oldu

ناَدِمٌ

pişman

21- قاَلُوا إِنَّماَ أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ.

(26/ŞUARÂ, 185). Sen ancak büyülenmişlerdensin dediler.

اَلْمُسَحَّرُ

büyülenmiş

إِنَّماَ

ancak

22- فَجَعَلْناَهُمْ سَلَفاً وَ مَثَلاً لِلْآخرِينَ.

(43/ZUHRUF, 56). Onları sonrakiler için bir geçmiş ve (ibret için) bir örnek kıldık.

سَلَفٌ

geçmiş

مَثَلٌ

misal, örnek

اَلْآخرِينَ

sonrakiler

23- ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ.

(9/TEVBE, 26). Sonra Allah Resûlü ve müminler üzerine sekînetini (sukûnet ve huzur duygusunu) indirdi.

24- اِنَّماَ الْمُؤْمِنُونَ اِِخْوَةٌ.

(49/HUCURAT, 10). Mü’minler ancak kardeştirler.

أَخٌ ج اِِخْوَةٌ

kardeş

25- اِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ.

(36/YÂSÎN, 3). Sen şüphesiz peygamberlerdensin.

26- اِذْ جاَءَهاَ الْمُرْسَلُونَ.

(36/YÂSÎN, 13). Hani onlara (şehir halkına) peygamberler gelmişlerdi.

اِذْ

hani, bir zamanlar

27- ... غَفَرَ لِي رَبِّي وَ جَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ.

(36/YÂSÎN, 27). Rabbim(in) beni bağışladı(ğını) ve beni ikram edilenlerden kıldı(ğını)[5] (keşke bilselerdi)...

غَفَرَ لِ

bağışladı

الْمُكْرَمُ

ikram edilen

28- وَ آيَةٌ[6] لَهُمُ اللَّيْلُ ... فَاِذاَ هُمْ مُظْلِمُونَ.

(36/YÂSÎN, 37). Gece de onlar için bir işarettir.. Birden onlar karanlıklara gömülmüşlerdir.

مُظْلِمٌ

karanlıkta kalan

فَاِذاَ هُمْ

bir de bakmışsın onlar. [(اِذاَ) yanında zamirle yer aldığı zaman izâ fücâiyye dediğimiz “bir de bakmışsın,  birden, ansızın” manasını verir, (فَاِذاَ هُوَ) bir de bakmışsın o, (فَاِذاَ هُمْ) bir de bakmışsın onlar gibi] . 

29- قاَلُوا ياَ وَيْلَناَ مَنْ بَعَثَناَ مِنْ مَرْقَدِناَ  ... وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ.

(36/YÂSÎN, 52). (İşte o zaman) “Eyvah! Yazıklarolsun bize, kabrimizden bizi kim kaldırdı? .. (Demek) peygamberler doğru söylediler” derler.

ياَ وَيْلَناَ

eyvah, yazıklar olsun bize (tabir)

مَرْقَدٌ

yatılan yer, mezar

بَعَثَ

diriltti, kaldırdı

صَدَقَ

doğru söyledi

30- هُمْ فِيهاَ خاَلِدُونَ.

(7/A’RÂF, 42). Onlar (inanıp iyi işler yapanlar) orada (cennette) ebedîdirler.

31- وَجَعَلَ الظُّلُماَتِ وَ النُّورَ.

(6/EN’ÂM, 1). Karanlıkları ve aydınlığı yarattı.

(5/MÂİDE, 19). Muhakkak ki size bir müjdeleyici ve bir uyarıcı gelmiştir. Allah herşeye kâdirdir.

زَهْرَةٌ

أزْهَارٌ

çiçekler

طِفْلٌ

أَطْفَالٌ

çocuklar

حَقْلٌ

حُقُولٌ

tarlalar

كَلْبٌ

كِلاَبٌ

köpekler

اَلنَّبِيُّ

اَلْأَنْبِياَءُ

peygamberler

رَسُولٌ

رُسُلٌ

elçiler

دَرْسٌ

دُرُوسٌ

dersler

وَلَدٌ

أَوْلاَدٌ

çocuklar

تِلْمِيذٌ

تَلاَمِيذُ

öğrenciler

اِمْرَأَةٌ

نِسَاءٌ

kadınlar

قَلَمٌ

أَقْلاَمٌ

kalemler

صَبِيٌّ

صِبْياَنٌ

(küçük) çocuklar

دَفْتَرٌ

دَفَاتِرُ

defterler

طاَلِبٌ

طُلاَّبٌ

öğrenciler

فَوْراً

hemen, biran evvel

أَحَدٌ

bir kimse

هُمْ مُؤْمِنُونَ.

Onlar mü’mindirler.

أَنْتُمْ  مُؤْمِنُونَ.

Siz mü’minsiniz.

نَحْنُ مُؤْمِنُونَ.

Bizler mü’minleriz.

سَجَدَ الْمُؤْمِنُونَ.

Mü’minler secde etti.

أَ أَنْتَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ؟

Sen mü’minlerden misin?

سَجَدَتِ الصاَّلِحاَتُ.

İyi bayanlar secde etti.

تَكَلَّمَتِ الْأُسْتاَذاَتُ.

Hocalar konuştu.

اَلطاَّلِباَتُ ذَهَبْنَ فِي الرِّحْلَةِ.

Kız öğrenciler gezide gitti.

ماَذاَ قَرَأَتِ التِّلْمِيذاَتُ ؟

Kız öğrenciler ne okudu?

قَرَأَتِ التِّلْمِيذاَتُ الْقِصَّةَ.

Kız öğrenciler hikayeyi okudular.

هَلْ  قَرَأَتِ التِّلْمِيذاَتُ الْقِصَّةَ ؟

Kız öğrenciler hikayeyi okudular mı?

نَعَمْ ، قَرَأْنَهاَ.

Evet, onu okudular.

هُنَّ سَأَلْنَ الْمُعَلِّمَةَ.

Onlar öğretmene sordular.

سَأَلْنَهاَ كَثِيراً.

O’na çok sordular.

اِنْتَظَرَتِ التِّلْميِذاَتُ أَماَمَ الغُرْفَةِ.

Kız öğrenciler odanın önünde beklediler.

اَلْأَوْلاَدُ لَعِبُوا الْكُرَةَ.

Çocuklar top oynadılar.

دَخَلَ التَّلاَمِيذُ الْغُرْفَةَ.

Öğrenciler odaya girdiler.

دَخَلَ الرِّجاَلُ ثُمَّ خَرَجُوا.

Adamlar girdiler sonra çıktılar.

دَخَلَتِ النِّساَءُ وَ جَلَسْنَ.

Kadınlar girdiler ve oturdular.

ماَذاَ فَعَلَ الْمُسْلِموُنَ فيِ الْمَسْجِدِ ؟

Müslümanlar mescitte ne yaptı?

إِلَى أَيْنَ هاَجَرَ الْمُسْلِموُنَ ؟

Müslümanlar nereye hicret etti?

هاَجَرَ الْمُسْلِموُنَ إِلَى الْحَبَشَة وَ الْمَدينَةِ.

Müslümanlar Habeşistan’a ve Medine’ye hicret etti.

ماَذاَ أَحْضَرْتَ مِنَ الْمَديِنَةِ ؟

Şehirden ne getirdin?

أَحْضَرْتُ بَعْضَ الْمَجَلاَّتِ وَ الصُّحُفِ.

Birkaç dergi ve gazete getirdim.

أَخَذَ الْأَبُ مِنَ الْمَكْتَبَةِ بَعْضَ[7] الْكُتُبِ.

Baba kütüphaneden birkaç kitap aldı.

هَلْ فَشِلَ[8] الْمُجْتَهِدُونَ فِي عَمَلِهِمْ.

Çalışkanlar işlerinde başarısız mı oldu?

عَرَفَ الناَّسُ الْمُخْلِصِينَ بِأَعْماَلِهِمْ.

İnsanlar ihlaslıları amelleriyle (işleriyle) tanıdılar.